ΕΑΚ Υπ. Πολιτισμού: Το Ελληνικό, η απόφαση του ΚΑΣ κι εμείς

Ο αγώνας προφανώς δεν τελείωσε –όμως ποτέ κανένας αγώνας ούτε άρχισε ούτε τελείωσε σε μια απόφαση του ΚΑΣ. Δεν πέρασε το πραξικόπημα επενδυτή-κυβέρνησης, δεν πέρασε άλλη μια «εξαίρεση» από αυτές που είχαν υποσχεθεί στον Λάτση. Δεν πέρασε μια «εξαίρεση» που θα αποτελούσε πιλότο για όλη την Ελλάδα και θα σήμαινε ότι από δω και πέρα θα ίσχυαν δύο αρχαιολογικές νομοθεσίες: μία για τους πλούσιους και μία για τους φτωχούς. Δεν κερδήθηκε κανένας πόλεμος, όμως πρόκειται για μια μικρή «νίκη» στον μακρύ αγώνα ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, την υποθήκευση του δημόσιου πλούτου και της χώρας, την καταπάτηση των ελεύθερων χώρων, την παράκαμψη της αρχαιολογικής νομοθεσίας. Χαλάσαμε τα σχέδια στο «παρεάκι» της μάσας των Ολυμπιακών Αγώνων, που έχει εμπλακεί στο «Ελληνικό», ακόμη και γιατί αποκαλύφθηκε το ποιοι είναι και τι ετοιμάζουν… Ε, κάποιος λόγος θα υπάρχει για να ξίνισαν όλοι αυτοί…

Στο Ελληνικό συντελείται ένα πραγματικό έγκλημα κατά της Αττικής: Μια δημόσια έκταση 6.000 στρεμμάτων, που αν γινόταν πάρκο θα είχε άμεσα θετικές επιπτώσεις στη ζωή των κατοίκων της Αττικής η οποία στενάζει από την έλλειψη πράσινου και ελεύθερων χώρων, τη ρύπανση και τη φτώχεια, παραδίδεται (κυριολεκτικά) στον Λάτση και τους συνεταίρους του για να οικοπεδοποιηθεί. Και τι δεν μπορεί κανείς να πει για τις «ειδικές ρυθμίσεις» που έχουν ψηφιστεί από τις κυβερνήσεις Τσίπρα και Σαμαρά για να ανοίξει ο δρόμος στη Λατσούπολη του Ελληνικού: διάτρητος διαγωνισμός που δόθηκε στον… μειοδότη, άδεια καζίνο που «φυτεύτηκε» εν μια νυκτί, άδεια για ουρανοξύστες τύπου Ντουμπάι, πρόβλεψη να πληρωθούν οι υποδομές (π.χ. ύδρευση, αποχέτευση κ.ά.) από το ελληνικό δημόσιο, ειδικές χωροταξικές ρυθμίσεις, ειδικοί νόμοι και πάει λέγοντας. Το αποκορύφωμα ήταν όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δέχτηκε να ενταχθεί η «επένδυση» του Ελληνικού στα προαπαιτούμενα του Μνημονίου, με αποτέλεσμα ο Λάτσης να έχει την Τρόικα να πρακτορεύει τα συμφέροντά του και να μπορεί συνεχώς να απειλεί ότι, αν δεν εξυπηρετηθεί, η χώρα δεν θα πάρει την… επόμενη δόση (!).

Το κίνημα υπεράσπισης του πάρκου στο Ελληνικό: Η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση ήταν εξαρχής κατά της «επένδυσης» και τάχθηκε στο πλευρό του κινήματος υπέρ του δημόσιου πάρκου στο Ελληνικό. Με δικές μας προτάσεις, πολλά σωματεία του ΥΠΠΟΑ (όπως ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και ο Ενιαίος Σύλλογος Αττικής-Στερεάς-Νήσων) έβαλαν στο πλαίσιο τους τη διεκδίκηση του πάρκου στο Ελληνικό από το 2012. Το 2016 το Ελληνικό προστέθηκε στις «προδοσίες» του ΣΥΡΙΖΑ, όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έφερε στη Βουλή την κύρωση της σύμβασης ξεπουλήματος του Ελληνικού που είχε πρωτοϋπογράψει ο Σαμαράς. Οι όροι ήταν πρωτοφανείς: μεταξύ αυτών, να «αποζημιωθεί» ο επενδυτής σε περίπτωση που θα βρεθούν μέσα στην επένδυσή του αρχαιότητες!

Ιδού και οι όροι της σύμβασης που υπέγραψε πρώτα ο Σαμαράς και μετά ο Τσίπρας: Νόμος 4422/2016 – ΦΕΚ 181/Α/27-9-2016 «Κύρωση της από 14.11.2014 Σύμβασης Αγοραπωλησίας Μετοχών για την απόκτηση του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. και της από 19.7.2016 Τροποποιητικής Σύμβασης και ρύθμιση λοιπών συναφών θεμάτων»

Η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου Ελληνικού: Τι συνέβη τις προηγούμενες 3 εβδομάδες και πώς φτάσαμε στην απόφαση του ΚΑΣ;

Είναι προφανές ότι ο Λάτσης δεν θέλει απλώς να κάνει μια «επένδυση» χωρίς να βάλει φράγκο, αλλά θέλει ένα οικόπεδο «καθαρό». Άλλωστε και στο παρελθόν έτσι είχε μάθει (ποιος ξεχνά το σκάνδαλο του Mall ή του Κέντρου Τύπου των Ολυμπιακών Αγώνων;). Και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται ότι έχει βρει πολλούς πρόθυμους να «καθαρίσουν» το Ελληνικό. Φάνηκε ξεκάθαρα από τη στάση διαδοχικών πολιτικών ηγεσιών, με αποκορύφωμα τη στάση της Λ. Κονιόρδου, που άλλωστε το παραδέχτηκε ξεκάθαρα: η επένδυση είναι πάνω από την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου!

Όταν πλέον τα πράγματα έφτασαν στην έγκριση της «επένδυσης», στις 5 Σεπτεμβρίου, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (με ενεργή συμμετοχή της Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης ως πλειοψηφούσας παράταξης), ξεκίνησε να δίνει μια άνιση μάχη. Δεν ζητούσε κάτι επαναστατικό, ζητούσε (πλέον) απλώς την εφαρμογή του νόμου. Βασισμένος στην εισήγηση της αρμόδιας Εφορείας (από το… 2014), ζητούσε να προηγηθεί η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου πριν την έγκριση του Σχεδίου Οργανωμένης Ανάπτυξης, όπως ορίζει ο νόμος. Όπως όλοι γνωρίζουμε, μια απλή κήρυξη δεν εμποδίζει ούτε την δόμηση ούτε την όποια επένδυση. Απλώς βάζει στοιχειώδεις όρους προστασίας των αρχαιοτήτων και –σε κάθε περίπτωση– δεν επιτρέπει στον επενδυτή να ζητάει εκ των υστέρων και… αποζημίωση από το ελληνικό δημόσιο (θα του πληρώναμε και την επένδυση δηλαδή!). Ο Σύλλογος έθεσε απλώς ζήτημα ισονομίας: να ισχύσει στην επένδυση του Λάτση ό,τι ισχύει και σε κάθε οικόπεδο ιδιώτη. Κι αυτό δεν αφορούσε μόνο το Ελληνικό – γιατί θα αποτελούσε «πιλότο» και για επόμενες περιοχές με αρχαιότητες που θα έμπαιναν στο στόχαστρο των «επενδυτών».

Και ξαφνικά ένα ζήτημα ισονομίας, ένα απλό θέμα εφαρμογής του νόμου, αντιμετωπίστηκε σαν… κήρυξη της επανάστασης! Συνασπισμένες οι στρατιές του Φλαμπουράρη, του ΤΑΙΠΕΔ, της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ, της ΝΔ, του νυν Δημάρχου Ελληνικού-Αργυρούπολης, του ΣΚΑΪ, του liberal, των μίντια του Μαρινάκη και πολλών άλλων, άρχισαν να φωνασκούν ότι «αρχαία δεν υπάρχουν στο Ελληνικό», ότι «ο επενδυτής θα φύγει έστω και με ένα τ.μ. κήρυξη», ότι «εμποδίζεται η ανάπτυξη» και όλα αυτά που λέγονται σε αυτές τις περιπτώσεις. Καταναλώθηκε τόσος τηλεοπτικός χρόνος για να αποδειχτεί ότι οι αρχαιολόγοι είναι παρανοϊκοί, φυτεύουν αρχαία τα βράδια στο οικόπεδο του Λάτση, έχουν ιδεολογικούς λόγους να τα κάνουν αυτά, ότι είναι (περίπου) η πληγή του πλανήτη. Ένας πραγματικός διασυρμός απέναντι σε έναν επιστημονικό κλάδο και μια υπηρεσία που κατά παράδοση τάσσεται υπέρ του δημοσίου συμφέροντος! Προφανώς μια τόσο οργανωμένη και ομόθυμη επίθεση είχε από πίσω της συντονιστές – αρκεί να ακολουθήσει κανείς το… χρήμα και τα πολιτικοοικονομικά συμφέροντα.

Είδαν πολλά τα μάτια μας αυτές τις μέρες…

Να πούμε την αλήθεια όμως; Ούτε με 3.000 στρέμματα κήρυξη δεν θα έφευγε ο Λάτσης από το φιλέτο που έχει αγοράσει κοψοχρονιά! Γιατί να φύγει άλλωστε; Απλώς πιέζει για να πάρει όσες περισσότερες διευκολύνσεις μπορεί – και θα συνεχίσει να πιέζει. Γιατί; Γιατί μπορεί! Ο Λάτσης δεν θα φύγει από κει ούτε με την κήρυξη των αρχαιοτήτων, ούτε με την αναγνώριση του δάσους. Ο Λάτσης θα φύγει από εκεί αν υπάρχουν πολίτες έτοιμοι να μπουν μπροστά στις μπουλντόζες και να μην τον αφήσουν να καταπατήσει το πάρκο. Αν υπάρχει κίνημα που θα ζητάει να γίνει το  Ελληνικό δημόσιο πάρκο ανοιχτό σε όλους και όλες. Κι αυτό είναι το σημαντικό. Κι αυτό, βέβαια, δεν είναι… αρμοδιότητα του ΚΑΣ!

Για την απόφαση του ΚΑΣ: σε αυτές τις συνθήκες, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αποφάσισε αρχικά κατά πλειοψηφία (11-6) να εφαρμόσει το νόμο (να προηγηθεί η κήρυξη) και μετά αποφάσισε ομόφωνα μια κατά πολύ περιορισμένη (σε σχέση με την εισήγηση της Εφορείας) κήρυξη και όρους (οι οποίοι μπορεί να αποβούν σημαντικοί παρακάτω) για την πραγματοποίηση της επένδυσης. Κι όλο αυτό υπό το βάρος του «καταστρέφετε τη χώρα», «ο επενδυτής φεύγει» – το δεύτερο το είπαν ξεκάθαρα στα μέλη του ΚΑΣ το σκυλολόι του ΤΑΙΠΕΔ και της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΕ. Τελικά ο εκβιασμός δεν πέρασε. Όμως, οι επενδυτές και οι υποστηρικτές τους είχαν –δυστυχώς!– συμμάχους μέσα στο ίδιο το Υπουργείο: η εισήγηση της ΔΙΠΚΑ [στις 5/9 πρότεινε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου αντί για κήρυξη αρχαιοτήτων (!), ενώ στη δεύτερη συνεδρίαση εισηγήθηκε σημειακή κήρυξη μικρότερη σε έκταση ακόμη και από αυτήν που τελικά αποφάσισε το ΚΑΣ, χωρίς καν τη σύμφωνη γνώμη της ΔΒΜΑ!], η ψήφος των δύο Γενικών Διευθυντριών (ΓΔΑΠΚ, ΓΔΑΜΤΕ) και κάποιων Διευθυντών ενάντια στο να προηγηθεί η κήρυξη στο περασμένο ΚΑΣ (ενάντια στην εφαρμογή του νόμου, δηλαδή), είναι ενδεικτικά της ύπαρξης πέμπτης φάλαγγας και εντός του Υπουργείου. Και υπήρχε η δυσάρεστη εικόνα να βλέπεις την ΓΓ του υπουργείου να τοποθετείται υπέρ της τήρησης του νόμου, και τους εκπροσώπους της διοικητικής ιεραρχίας του ΥΠΠΟΑ, αλλά και τη Νομική Σύμβουλο του Κράτους στο ΥΠΠΟΑ, να τοποθετούνται κατά! Κάποιοι νοιάζονται πιο πολύ για τις καρέκλες τους παρά για την τήρηση του νόμου – και περιμένουν αυτό να εκτιμηθεί από τους κυβερνώντες.

Τι έγινε τελικά; Ακόμη και το αυτονόητο που έγινε (η τήρηση του νόμου), δεν ήταν καν δεδομένο 3 βδομάδες πριν! Δόθηκε πραγματική μάχη για να επιτευχθεί. Ήταν αποτέλεσμα της κινητοποίησης του ΣΕΑ, της Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό, της δυναμικής παρέμβασης συλλογικοτήτων στο ΚΑΣ στις 5/9, της συνεχούς απειλής ότι θα καταλήξουν όλα στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Χρειάστηκαν 3 κινητοποιήσεις για να γίνει αυτό που κανονικά θα ήταν αυτονόητο. Τελικά, το ΚΑΣ εφάρμοσε τον νόμο, κάνοντας μια πολύ μικρή σε έκταση κήρυξη (περίπου 350 στρ.), και μετά ενέκρινε τη ΣΜΠΕ και το ΣΟΑ, αλλά με όρους (δείτε εδώ) που δεν αρέσουν καθόλου ούτε στον Λάτση ούτε στην κυβέρνηση.

Και μετά; Ο «επενδυτής» δεν έφυγε –εντάξει δε νομίζουμε να είχε πιστέψει κανείς εχέφρων άνθρωπος τον ΣΚΑΪ και τις απειλές του ΤΑΙΠΕΔ– και η κυβέρνηση βγήκε να «πανηγυρίσει» για την απόφαση του ΚΑΣ! Μιλάμε για την ίδια κυβέρνηση που επί 2,5 χρόνια δεν προχώρησε ποτέ το θέμα της κήρυξης, που διαμήνυε σε όλους τους τόνους ότι «το Μνημόνιο υποκαθιστά την κήρυξη», που τοποθέτησε την Κονιόρδου στο ΥΠΠΟΑ για να έχει κάποιον (με άγνοια κινδύνου) να υπογράφει όλες τις σχετικές παρανομίες, που έστελνε τοποτηρητή στο ΚΑΣ τον Διευθυντή του Φλαμπουράρη. Αυτή η κυβέρνηση τώρα… πανηγυρίζει για την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου; Ε, αυτό λέγεται «ποιούμενοι την ανάγκη φιλοτιμία» – και είναι μία από τις συνήθεις κωλοτούμπες της κυβέρνησης που δεν πρέπει να μας μπερδεύει. Αφού δεν κατάφεραν να περάσουν όσα ήθελε ο Λάτσης, τι να πουν εκ των υστέρων; Τους προδίδει η ίδια τους η πράξη: από τον Μάιο μέχρι προχτές προσπαθούσαν λυσσωδώς να μην μπει θέμα κήρυξης, απείλησαν, υποσχέθηκαν, προσπάθησαν να εξαφανιστούν οι αρχαιότητες και ει δυνατόν και οι αρχαιολόγοι. Ε, δεν τα κατάφεραν!

Ο αγώνας προφανώς δεν τελείωσε – όμως ποτέ κανένας αγώνας ούτε άρχισε ούτε τελείωσε σε μια απόφαση του ΚΑΣ. Δεν πέρασε το πραξικόπημα επενδυτή-κυβέρνησης, δεν πέρασε άλλη μια «εξαίρεση» από αυτές που είχαν υποσχεθεί στον Λάτση. Δεν πέρασε μια «εξαίρεση» που θα αποτελούσε πιλότο για όλη την Ελλάδα και θα σήμαινε ότι από δω και πέρα θα ίσχυαν δύο αρχαιολογικές νομοθεσίες: μία για τους πλούσιους και μία για τους φτωχούς. Δεν κερδήθηκε κανένας πόλεμος, όμως πρόκειται για μια μικρή «νίκη» στον μακρύ αγώνα ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, την υποθήκευση του δημόσιου πλούτου και της χώρας, την καταπάτηση των ελεύθερων χώρων, την παράκαμψη της αρχαιολογικής νομοθεσίας. Χαλάσαμε τα σχέδια στο «παρεάκι» της μάσας των Ολυμπιακών Αγώνων, που έχει εμπλακεί στο «Ελληνικό», ακόμη και γιατί αποκαλύφθηκε το ποιοι είναι και τι ετοιμάζουν… Ε, κάποιος λόγος θα υπάρχει για να ξίνισαν όλοι αυτοί…

Η εξέλιξη είναι σημαντική για όλους, εντός κι εκτός ΥΠΠΟΑ. Γιατί σταθήκαμε απέναντί τους και τους χαλάσαμε τη σούπα! Συνεχίζουμε ακούραστοι τον αγώνα ενάντια στα συμφέροντα και την υποθήκευση του μέλλοντός μας!  

Η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση ήταν παρούσα σε όλες αυτές τις προσπάθειες, στον ΣΕΑ, πιέζοντας τα άλλα σωματεία του ΥΠΠΟΑ για να κινητοποιηθούν για το θέμα, προβάλλοντας το ζήτημα με κάθε τρόπο στον τύπο, οικοδομώντας δεσμούς αλληλεγγύης με τις άλλες αγωνιζόμενες συλλογικότητες. Κι αυτό είναι κέρδος για όλους και όλες μας. Από κει και πέρα, ωραία η κριτική, αλλά όταν γίνεται από όσους ήταν εντελώς απόντες από κάθε κινητοποίηση, ε, ακούγεται κάπως προσχηματική…