Δήμοι: Από τον Καλλικράτη στο «Παρατηρητήριο» και τη μέγγενη της επιτροπείας

Νίκος Αδαμόπουλος*

• Αδύνατη η άσκηση φιλολαϊκής πολιτικής στη σημερινή τοπική αυτοδιοίκηση

Μια φορά κι έναν καιρό οι δήμοι ήταν θεσμός αυ­τοδιοίκησης - που λέει ο λόγος διότι ποτέ στη ου­σία δεν ήταν, εκτός από μια μικρή περίοδο κατά την οποία το ΕΑΜικό κίνημα δημιουργούσε τους δικούς του θε­σμούς παλεύοντας ενάντια στο φασισμό και τη γερμανική κατοχή.

Σήμερα ούτε σαν αστείο δεν μπορεί να ει­πωθεί πως οι εργαζόμενοι, συνολικά οι πο­λίτες στις τοπικές κοινωνίες, μπορούν μέσω του θεσμού της πρωτοβάθμιας αιρετής δι­οίκησης, τους δήμους ή τις περιφέρειες, να καθορίσουν τη ζωή τους σε όλο το φάσμα των αναγκών.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πού­με πως οι δήμοι πλέον δεν είναι παρά αποκεντρωμένες υπηρεσίες του κεντρικού κράτους, με όργα­να διοίκησης αιρετά μεν, δημάρ­χους και δημοτικά συμβούλια, απόλυτα υποχρεωμένα δε μέσα από ένα πλέγμα νόμων να εφαρ­μόζουν και να υλοποιούν ης υπα­γορευμένες χωρίς καμία παρέκ­κλιση πολιτικές και κατευθύνσεις της κεντρι­κής διοίκησης σε όλα τα ζητήματα. Με την υπαγωγή της χώρας μας στην τρόικα και το μνημόνιο, ο πρώτος νόμος που φρό­ντισαν να περάσουν στο πλαίσιο των αντι­δραστικών αναδιαρθρώσεων του κράτους ήταν ο Καλλικράτης, η νέα αρχιτεκτονική, όπως λένε, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Έτσι από την αρχή του 2011 αλλάζει δρα­ματικά το τοπίο στους ΟΤΑ με την εφαρμο­γή του Καλλικράτη, μιας βαθιά αντιδραστι­κής μεταρρύθμισης στο κράτος και την τοπι­κή διοίκηση, με στόχο την προσαρμογή στις συνθήκες κρίσης, για την καλύτερη λειτουρ­γία του καπιταλιστικού συστήματος, ώστε τα βάρη για τα «σπασμένα» να φορτωθούν μέ­σω των δήμων στους εργαζόμενους. Να σημειώσουμε ότι αυτού του τύπου οι αλ­λαγές δεν συνιστούν λιγότερο κράτος ή ένα καλό αποκεντρωμένο κράτος. Αντίθετα ενι­σχύουν τον επιτελικό του ρόλο για την εκ­πλήρωση των κύριων λειτουργιών του. Εξυ­πηρετούν την κίνηση και κερδοφορία του κε­φαλαίου σε τοπικό επίπεδο, τους βασικούς άξονες της πολιτικής τους σε θέματα οικο­νομίας, εργασίας, εκμετάλλευσης του χώρου και του περιβάλλοντος και αντιδημοκρατι­κής θωράκισης του αστικού πολιτικού συ­στήματος.

Νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο: Φοβού τους Δαναούς…

(Σημείωση: όπου αναφέρεται η μελέτη ή γίνεται παραπομπή σε σελίδα, εννοείται η «Μελέτη για τις μισθολογικές εξελίξεις στο δημόσιο», ICAP & HAY Group, Φεβρουάριος 2011. Ολόκληρη βρίσκεται δημοσιευμένη στο: 

http://www.ypes.gr/UserFiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/ProsxedioMelethMisthologiou.pdf )

Δέσποινα Κουτσούμπα

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόσες σελίδες χρειάζεται να αφιερώσει κανείς για να γυροφέρνει ένα θέμα, χωρίς να μιλήσει για την ουσία του! Στην περίπτωση της «Μελέτης για τις μισθολογικές εξελίξεις στο δημόσιο», χρειάστηκαν 272 σελίδες (που κόστισαν 72.000 ευρώ!) για να κρυφτεί το αυτονόητο: ότι, τελικά, οι απολαβές των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα κατατάσσονται μεταξύ των χαμηλότερων στην ευρωζώνη και δεν αντιστοιχούν ούτε στο παραγόμενο έργο ούτε και στο κόστος ζωής. Και –προφανώς– δεν ευθύνονται για το «δημόσιο» χρέος!

Το ιστορικό της «μελέτης»

Η επίθεση στους δημοσίους υπαλλήλους ξεκίνησε πολύ πριν την υπογραφή του Μνημονίου, με το οποίο η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε για «λιγότερο και φτηνότερο» δημόσιο. Ξεκίνησε με το ζήτημα του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, που συνοδεύτηκε με ένα πογκρόμ απολύσεων συμβασιούχων, STAGE και αορίστου χρόνου εργαζομένων (όπως στην ΑΓΡΟΓΗ, το ΜΕΤΡΟ κ.α.), ακόμη κι αν τα στοιχεία της «απογραφής» δεν επιβεβαίωσαν τις κυβερνητικές θέσεις. Συνεχίζεται με την επίθεση στο «κόστος» των δημοσίων υπαλλήλων, που φέρνει μαζί της το νέο μισθολόγιο των (περαιτέρω) περικοπών και της σύνδεσης του μισθού με την αποδοτικότητα.

Η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι θα έδινε στη δημοσιότητα το νέο μισθολόγιο τον περασμένο Σεπτέμβρη και θα το έθετε σε εφαρμογή από 1/1/2011. Μπροστά στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, όμως, «ελαστικοποίησε» τις δεσμεύσεις του Μνημονίου και τώρα υπόσχεται (στην Τρόικα…) την εφαρμογή του νέου μισθολογίου από τον Ιούνιο του 2011.

Κι όπως πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, η κυβέρνηση επιστρατεύει τους «ειδικούς». Στις αρχές Φλεβάρη το ΥΠΕΣ και το ΥΠΟΙΟ ανέθεσαν σε δύο ιδιωτικές εταιρείες τη μελέτη για το υπάρχον μισθολόγιο του δημοσίου: την ICAP Group (εταιρεία που δραστηριοποιείται σε συμβουλευτικές υπηρεσίες ανάπτυξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας) και την HAY Group (η οποία, όπως αυτοπαρουσιάζεται στη σελ. 257 της μελέτης, «έχει συμβάλλει με διάφορους τρόπους στην αναμόρφωση του δημόσιου τομέα σε διάφορες χώρες»…). Άλλωστε, το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών, με κάθε ευκαιρία, ισχυρίζεται ότι δεν γνωρίζει ούτε τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων (εξ ου και η περίφημη απογραφή) ούτε όμως και τις αμοιβές τους.